De voorruit is groter dan de achteruitkijkspiegel
Voorzitter,
Onlangs hoorde ik iemand uit de autowereld zeggen: “de voorruit is groter dan de achteruitkijkspiegel” en als je daar even over nadenkt dan is dat eigenlijk best een goede uitspraak.. Juist in de politiek is het belangrijk om goed zicht te hebben op de kant die je uit wilt, zodat je weet waar je naartoe gaat en waar je rekening mee moet houden om daar te komen.
Alvorens ik het daarover ga hebben kijk ik toch even kort in die achteruitkijkspiegel. Als kersverse raad hebben wij de afgelopen periode al heel wat gedaan en beleefd.
Te noemen valt hier de primeur van het raadsprogramma, diverse bijeenkomsten en trainingen voor de raadsleden, interessante bedrijfsbezoeken en rondleidingen en twee raadexcursies naar instanties en bedrijven in onze prachtige gemeente.
Dat we als raad nog zoekende zijn naar wat participatie en draagvlak nou precies inhoudt werd de afgelopen periode ook duidelijk, als we kijken naar bijvoorbeeld de dossiers van het oude miniatuurpark en Park Molenbosch.
Maar goed: voor nu eerst genoeg achteruit gekeken, laten we vooral vooruit kijken.. Daar is dit programma immers voor..
Voorzitter,
Je hoort in dit huis nog wel eens de opmerking: "Het geld klotst tegen de plinten op".
Inderdaad is onze solvabiliteitspositie van een uitstekende kwaliteit.
Dat wij in deze riante positie verkeren is te danken aan een aantal oorzaken, waaronder een vrij strak en rigide financieel beleid van de vorige raad en een periode vol noodzakelijke bezuinigingen van de raadsperiode daarvoor. Hierbij is op een aantal onderdelen dusdanig bezuinigd dat hierdoor nu wel weer kosten gemaakt moeten worden zoals bijvoorbeeld voor onderhoud bij de wegen.
Daarnaast hebben we een incidentele meevaller gehad van ruim één miljoen euro door de verkoop van de aandelen in Enexis. Ook hadden we de structurele hoge bijdrage van de precario opbrengsten, waardoor per saldo dus inderdaad een situatie is ontstaan waarbij het geld tegen de plinten opklotst.
Maar voorzitter,
zoals wij de afgelopen zomer hebben gezien kan een paar weken van droogte ertoe leiden dat het waterpeil in de meren en rivieren binnen no time daalt.
En als het waterpeil daalt dan klotst het water al snel niet meer tegen de beschoeiing.. laat staan tegen de plinten.. en voor de financiën geldt feitelijk hetzelfde.
En juist daar voorzien wij een periode van droogte, wat ook blijkt uit het feit dat de jaarschijven 2019 en 2020 niet structureel in evenwicht zijn.
Zo blijkt dat de kosten binnen het sociaal domein, met name op het gebied van de jeugd veel hoger uitvallen dan vooraf is ingeschat. We worden daar geconfronteerd met een tekort van minimaal 1,9 miljoen en mogelijk zelfs nog een veel hoger tekort!
In de programmabegroting wordt aangegeven dat er mogelijk aanvullende maatregelen op andere gebieden genomen moeten worden om de kosten binnen het sociaal domein beheersbaar te houden. Daar zijn wij het mee eens, want goede zorg voor onze inwoners vinden wij belangrijk, maar ook binnen het sociaal domein zelf moeten we kritisch blijven op de uitgaven en wat we daarvoor terug krijgen.
Voorzitter,
Nou hoor ik u denken: "kom op VVD niet te krenterig, we barsten van het geld doe es lekker mee....". Het is maar € 10.00,-- voor wat kunstwerken en het is maar € 15.000,-- voor een nul meting en het is maar € 66.000,-- voor een ICT programma; en inderdaad praten we lang niet overal over grote bedragen. Maar vergis u niet, want hoewel u misschien door de bomen het bos niet meer ziet met al die gevraagde budgetten van € 10.000,-- euro hier en € 30.000,-- euro daar, er wordt in totaal voor de programma’s nu bijna € 3,5 miljoen gevraagd met een financieringslast van € 4 ton.
Dat bedrag is dan nog los van alle kosten die pro memory worden meegenomen en de trajecten waarbij er op dit moment nog geen inzage is in de kosten, maar die al wel van start zijn gegaan of nog zullen gaan.
Daarnaast komen er nog een aantal zaken op ons af die de nodige financiële middelen zullen vergen zoals de invoering van de omgevingswet en de wet verplichte GGZ.
Dus Voorzitter,
Wat de VVD betreft blijven we goed kijken naar nut en noodzaak van de investeringen die we doen.
Uiteraard vinden we dat noodzakelijke investeringen buiten kijf staan zoals bijvoorbeeld de graskeien, want die zorgen er niet alleen voor dat je op een veilige manier landbouwvoertuigen en vrachtwagens kunt passeren, maar dat het ook een waarschuwing is voor als je onverhoeds in de berm mocht komen waarmee ernstige en soms eenzijdige ongelukken voorkomen kunnen worden.
Maar er zijn ook uitgaven die minder urgent zijn. Als voorbeeld hebben we daarvoor in de commissie Planning & Control de vervanging van bestaande fietspaden genoemd.
Laat helder zijn dat goede fiets en wandelpaden voor de VVD nog altijd superbelangrijk zijn.
Zoals we in de commissie hebben aangegeven, hebben we op dat terrein de afgelopen jaren als gemeente ook al meer dan 40 kilometer fietspad van uitstekende kwaliteit neergelegd. Een ware krachtsinspanning. Maar laten we dan nu ook even slim zijn met die laatste paar kilometer.
Want het gaat hier om bestaande paden waar geen problemen mee zijn en waarop nu ook gewoon gefietst wordt. Wij zien dan liever dat we geld investeren in datgene waar onze inwoners of toeristen écht iets aan hebben zoals de jeugdzorg of eenzaamheid, of een geheel nieuw fietspad dan dat we een bestaande fietspaden gaan vervangen.
We waren dan ook verrast door de reactie van andere partijen op dit voorstel waarvan zelfs gezegd werd dat wij het toerisme de nek om zouden draaien. En dat terwijl wij de enige partij waren die vóór een hoger ambitieniveau op het gebied van toerisme zijn. De andere partijen waren daar fel op tegen omdat zij daardoor ineens miljoenen bezoekers verwachten..
Maar laat ik dan als voorbeeld een lokaal pretpark nemen en aangeven dat wij een verdubbeling van het bezoekersaantal als enorm ambitieus beschouwen.
Dat zou dan dus betekenen dat er in plaats van 160.000 bezoekers dan 320.000 bezoekers naar het pretpark zouden komen… dat lieve kijkbuiskinderen.. is bij lange na nog geen één miljoen!
Maar kennelijk is het oude adagium van Actief, Avontuurlijk en Aantrekkelijk voor Appelscha veranderd in Rust en Ruimte.. wij betreuren dat ten zeerste, want zoals u weet.. rust roest.
Voorzitter,
Als we kijken naar de bedrijvigheid dan maken wij ons zorgen over het geringe aantal nieuwe ondernemingen dat zich in onze gemeente vestigt.
Bestaande bedrijven worden gekoesterd, daaraan twijfelen we niet; maar de invulling van het Ecomunitypark laat op zich wachten en ook op andere industriegebieden zien we vooral een verschuiving van bestaande bedrijven, maar weinig aanwas van nieuwe bedrijven.
Dat er nog voldoende mogelijkheden zijn om ons bedrijventerrein uit te breiden, daar zijn we als VVD van overtuigd. We moeten er echter wel flink voor werken om dat voor elkaar te krijgen en daar zou wat ons betreft nog wel een tandje op bijgezet mogen worden.
Voorzitter,
Waar we verbaasd over zijn is dat in onze gemeente het aantal inwoners afneemt terwijl in de ons omringende gemeentes juist sprake is van gestage groei
De combinatie van onze gunstige ligging, de prachtige omgeving en de vele faciliteiten die hier aanwezig zijn zou er toch voor moeten zorgen dat de mensen juist hier zouden willen wonen?
Helaas horen we echter maar al te vaak dat mensen die op zoek zijn naar een woning hier in onze gemeente geen geschikte woonruimte kunnen vinden en dat ze daarom besluiten om naar andere gemeentes uit te wijken.
Het afwegingskader dat onlangs is ingevoerd zal aan dit verschijnsel naar onze mening geen positieve impuls geven. Ook vragen wij ons af of er nu al niet teveel geanticipeerd wordt op de krimp die over een aantal jaren verwacht wordt.. We kijken dan ook reikhalzend uit naar het demografisch onderzoek wat hierin meer inzicht zal geven en dat hopelijk laat zien waar en hoe wij ervoor kunnen zorgen dat onze gemeente, net als de ons omringende gemeentes, ook weer in de lift komt.
Voorzitter,
Tot slot de duurzaamheid.
Als vrienden van de duurzaamheid staan we achter de besluiten die genomen zijn en de voorstellen om de doelstellingen van onze gemeente te halen.
Maar we blijven ook hier kritisch. De maatregelen mogen niet verkrampend werken en er moet voldoende draagvlak binnen de gemeenschap zijn indien er onvoldoende andere zwaarwegende argumenten zijn om nieuwe plannen te implementeren.
Daarnaast vinden we dat we ook hier nauwkeurig moeten kijken naar wat het kost en wat het oplevert en dan met name ten aanzien van de voordelen voor het milieu.
In dat kader zien wij bijvoorbeeld ook veel meer heil in het investeren in een postcoderoos dan in de duurzaamheidslening omdat dat in verhouding een veel hogere opbrengst geeft ten aanzien van het milieu. Wij zijn dan ook van mening dat de duurzaamheidslening met de nu gevraagde uitbreiding ook wel aan de max zit.
Kortom voorzitter,
Als we nog even teruggaan naar die voorruit van die auto waar ik het in de inleiding over had en weg gaan een ritje maken dan is het wat ons betreft eerst zaak om goed te kijken wie er bij ons in de auto zit en of iedereen aan boord is als je het hebt over participatie.
daarna moet de handrem los van de woningbouw.
Vervolgens flink gas erbij voor wat betreft de acquisitie van nieuwe bedrijven.
Maar dit allemaal niet voordat we eerst goed gekeken hebben welke weg we gaan nemen ten aanzien van het financiële beleid en of we überhaupt wel voldoende benzine hebben om daar te komen.
Als we dan eenmaal onderweg zijn zoveel mogelijk claxonneren naar de fietsers en andere toeristen om ze wakker te houden en naar onze prachtige gemeente te laten komen.